Yerel eşitlik eylem planı (YEEP); yerel düzeyde toplumsal cinsiyet eşitliğini teşvik etmek ve kadınların yaşam kalitesini artırmak amacıyla hazırlanan stratejik belgelerdir. Bu planlar, Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerle uyumlu olarak hazırlanırken; toplumsal cinsiyet eşitliğine odaklanır. Aynı zamanda farklı koşullarda yaşayan, farklı sorun ve ihtiyaçları olan kadınların özelleşmiş ihtiyaçlarını dikkate alır.

Toplumsal Cinsiyet Eşitliği

Yerel eşitlik eylem planları Türkiye’de kaynağını “Kadın Dostu Kentler Birleşmiş Milletler Ortak Programı” ndan almaktadır. Bu program, yerel yönetimlerin planlama ve programlama süreçlerine toplumsal cinsiyet eşitliği prensibini entegre etmeyi amaçlar. Aynı zamanda, yerel yönetimlerle toplumsal cinsiyet eşitliği alanında hak temelli çalışmalar yürüten sivil toplum örgütleri arasındaki iş birliğini güçlendirmeyi hedefler. Bu sayede, kadınların yaşam kalitesini artırmak ve toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak için yerel düzeyde etkili adımlar atılabilir.

Yerel Eşitlik Eylem Planı

Avrupa Yerel Belediyeler ve Bölgeler Konseyi (CEMR) tarafından hazırlanan “Avrupa Yerel Yaşamda Kadın-Erkek Eşitliği Şartı Sözleşmesi” de yerel eylem planlarına kaynaklık etmektedir. Bu sözleşme referans alınarak belediyeler yerel eşitlik eylem planı hazırlamalı, etkili ve nitelikli şekilde uygulamasını sağlamalıdır.

12. Kalkınma Planı’nın (2024-2028) Kadına Yönelik Temel Amaçları : “Ailede merkezi role sahip kadınların hak ettiği üstün kıymeti görmesi ve kalkınmamıza ivme kazandırılması için kadınların başta eğitim ve istihdam olmak üzere hayatın tüm alanlarındaki fırsat ve imkânlardan eşit biçimde yararlanmalarının ve her tür şiddet ve ayrımcılıktan uzak şekilde yaşamalarının sağlanması, her alanda ve düzeyde temsil ve katılımın artırılması”

Yerel Eşitlik Eylem Planları hazırlanırken ulusal düzeyde 12. Kalkınma Planı’nda yer alan kadına yönelik temel amaçlar ile Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ‘ Kadının Güçlenmesi Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2024-2028) ‘nı da referans olarak alınmalıdır.

Eşitlikçi Yönetim Anlayışı

Yerel Eşitlik Eylem Planları eğitim, sağlık, istihdam, kentsel hizmetler, şiddet temel hedefleri altında alt hedefler belirlenerek hazırlanmalıdır.

Bu eylem planları, hazırlayan belediyenin yetki ve sorumluluk alanında yaşayan bireylerin sorunlarını ve ihtiyaçlarını odağa almanın yanı sıra, kendi kurumsal yapısını da eşitlikçi bir perspektiften gözden geçirmesini ve gerekli düzenlemeleri yapmasını amaçlamaktadır. Bu sayede, toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak için hem dışa yönelik politikalar hem de içsel işleyiş üzerinde çalışmalar yapılabilir. Yani bu planlar, sadece toplumun genelinde değil, aynı zamanda kurum içinde de eşitlikçi bir yaklaşımı teşvik eder. Bu, daha adil ve kapsayıcı bir yapı oluşturmak için önemlidir.

Kaynak: https://www.izleme.org/yeep-nedir/

Adalı Dergisi | Yerel Eşitlik Eylem Planı Üzerine (adalidergisi.com)